miniatur A: 1791 miniatur (NSz.) J: ‹fn› 1 1791 ’kis méretű festmény | Miniaturbild’ (); 2 1846 ’festett betű vagy (kis) kép régi kéziratban, kódexben | gemalter Buchstabe od. Gemälde von kleinstem Format in alten Handschriften’ (NSz.) | ‹mn› 1796 ’kicsi, apró | klein, winzig’ (NSz.)

miniatúra A: 1792 miniaturában (MKurir 1792. máj. 4.: 562); 1937 Miniatúra (PHLex.) J: 1 1792 ’kis méretű festmény | Miniaturbild’ (); 2 1904 ’festett betű vagy (kis) kép régi kéziratban, kódexben | gemalter Buchstabe od. Gemälde von kleinstem Format in alten Handschriften’ (Radó: IdSz.)

miniatűr A: 1814–1829 miniatür (D. Éltes: FrSz.); 1914 miniatűr-festészet (Kelemen B.: MNMSz. Miniatur a.) J: ‹fn› 1 1814–1829 ? ’kis méretű festmény | Miniaturbild’ (), 1824 ’ua.’ (NSz.); 2 1854 ? ’festett betű vagy (kis) kép régi kéziratban, kódexben | gemalter Buchstabe od. Gemälde von kleinstem Format in alten Handschriften’ (NSz.), 1915 ’ua.’ (RévaiLex. Miniature a.) | ‹mn› 1854 ? ’kicsi, apró | klein, winzig’ (NSz.), 1876 ’ua.’ (NSz.)

Jövevényszók különböző nyelvekből. |  ≡  A miniatur szóhoz vö. ném. Miniatur ’kis méretű festmény’ [< ol. miniatura ’piros festékkel díszített betű, kép kódexekben; kis méretű festmény’].  ≡  A miniatura szóhoz vö. ol. miniatura ’ua.’ [< ol. miniare ’piros festékkel befest’ <  lat. miniare ’ua.’ < lat. minium ’cinóbervörös festék’ (vö. →mínium)]. Vö. még lat.  (h.) miniatura ’miniatűrfestészet’.  ≡  A miniatűr szóhoz vö. fr. miniature ’díszített betű, kép kódexekben; kis méretű ‹dolog›’ [<  ol. miniatura()].  ≋  Megfelelői: ang. miniature; or. миниатюра; stb.: ’kis méretű (arc)kép, festmény; miniatúra’.

TESz. miniatűr a.; EWUng. mini, mínium